Author: Julia Mae Estiandan
Editor: Tobey Calayo
Graphics: Tobey Calayo
Moderator: Tobey Calayo
Sa parehong konsepto ng Filipino at sa Sikolohiyang Pilipino, ang pakikipagkapwa ay isang pangunahing pagpapahalaga na kumikilala sa pagkakaroon ng iisang panloob na pagkatao at pagkakakilanlan kasama ang iba, pati na rin ang pagkakaugnay-ugnay ng mga tao. Ayon sa tinaguriang ama ng Sikolohiyang Pilipino na si Virgilio Enriquez, ang kapwa ay nangangahulugang pag-uugnay ng sarili sa iba. Ito ay pagkilala na tayo ay may iisang identidad bilang tao. Ipinaliwanag din niya na ang pakikipagkapwa, o ang pagtrato sa iba bilang kapantay, ay isang mahalagang paniniwala at pagpapahalaga na nakaugat sa kapwa.
Sa kasalukuyan, tila mas napadali ang pakikipag-ugnayan dahil sa mabilis at teknolohikal na mundong ating ginagalawan. Ang mga virtual na plataporma tulad ng mga social media sites, messaging app, at iba pa ay nagbibigay-daan sa atin na makipag-ugnayan kahit kailan at saan man. Sa kabila ng mga ito, patuloy pa ring hamon ang pagpapanatili ng tunay na ugnayan ng tao. Ang tuwirang pakikipagkapwa ay madalas na napapalitan ng social media, at ang abala na pamumuhay ay nag-aalis ng mas maraming oras para sa kalidad na pakikipag-ugnayan. Sa panahon ngayon, maraming tao ang nakakalimutang bigyang-halaga ang isang personal na pakikipag-ugnayan, kung saan kailangan ang paglaan ng oras at atensyon, at pakikinig nang bukal sa puso.
Ang ugnayan ng tao ay higit pa sa mga karaniwang usapan o pakikipag-usap sa social media. Ito ay sumasaklaw sa empatiya, malasakit, at pang-unawa sa iba. Nagsisimula ang mga makahulugang relasyon sa mga simpleng kilos: pakikinig sa kaibigan, pagbibigay suporta, at pagpapakita ng kabutihan na nagdudulot ng pakiramdam na nakikita, naririnig, pinahahalagahan, at ligtas ang isang tao. Ang pagpapahalagang ito ay malalim na nakaukit sa kultura ng Pilipino at nagsisilbing batayan para sa maraming iba pang pagpapahalagang Pilipino, na nagbibigay ng natatanging pagkatao at pagkakakilanlan ng mga Pilipino.
Ang prinsipyong kultural na ito ay patuloy na nagdudulot ng malalim na epekto sa kalusugang pangkaisipan, kung saan ang tunay na ugnayan na nakabatay sa tiwala, pang-unawa, at malasakit ay nagbibigay ng emosyonal na suporta na nakatutulong mabawasan ang stress, pagkabalisa, at pakiramdam ng pag-iisa. Sa maraming pagkakataon, ang pakikipagkapwa ay nagsisilbing likas na proteksyon para sa kalusugan ng pag-iisip.
Makikita ang pagpapahalagang ito sa lipunan ngayon hindi lamang sa mga taong may mabuting puso kundi pati na rin sa mga organisasyon at grupong may adbokasiya. Naipapakita ito sa pamamagitan ng mga gawaing nagpapakita ng malasakit sa kapwa, pagbibigay ng tulong, pagtaguyod ng bukas at maunawaing pag-uusap, at pagbibigay ng suporta sa komunidad. Kalakip nito ang layuning lumikha ng kapaligirang walang paghuhusga, kumikilala sa dignidad ng bawat isa, at nagpapalakas ng pakiramdam na tayo ay kabilang.
Paano nga ba natin mapapalago at mapapalakas ang pakikipagkapwa o ugnayan ng tao sa panahon ngayon? Ang pagiging totoo sa pakikipag-ugnayan, pagbibigay ng oras para sa personal na pag-uusap, at pagsasanay sa aktibong pakikinig ay mga maliit ngunit makabuluhang kilos ng malasakit na maaaring magdulot ng malaking pagbabago sa emosyonal na kalagayan ng isang tao–pati na rin ng iyong sarili.
Habang ipinagdiriwang natin ang Buwan ng Wika ngayong Agosto, kasama rin nating pinagyayaman ang diwa ng pakikipagkapwa—isang paalala ng natatanging pagpapahalagang Filipino na kumikilala sa pagkakabahagi ng pagkatao sa bawat isa. Ito ay isang pagkakataon hindi lamang upang parangalan ang ating wika, kundi upang patatagin din ang ating ugnayan bilang mga Pilipino. Sa pamamagitan ng pagsasalita nang may empatiya, pakikinig nang walang panghuhusga, at pagpapakita ng tunay na malasakit sa kapwa, pinangangalagaan natin ang diwa ng pakikipagkapwa at nakatutulong tayo sa pagbuo ng isang komunidad kung saan pinahahalagahan ang lusog-isip kasabay ng pagmamalaki sa ating kultura.
Sa pagtanggap sa pagpapahalagang ito, palagi nating naaalala na ang pag-aalaga sa iba at sa ating sarili ay malalim na magkakaugnay. Nawa’y magsilbing paalala ito sa atin na ipagdiwang ang ugnayan na siyang nagtataguyod sa atin—isang pag-uusap, isang kilos ng kabutihan, at isang sandali ng pang-unawa.
Mga katanungan:
- Ano ang ibig sabihin sa inyo ng pakikipagkapwa, lalo na sa makabagong panahon?
- Maaari ba kayong mag bigay ng isang pagkakataon kung saan naranasan ninyo ang tunay na pakikipagkapwa?
- Ano ang kahalagahan ng ugnayang pantao o pakikipagkapwa sa ating kalusugang pangkaisipan?
